Dach a prawo budowlane

Wszystkie inwestycje budowlane, bez względu na to, czy budujemy dom jednorodzinny, czy obiekt wielkopowierzchniowy, powinny być prowadzone nie tylko według profesjonalnie przygotowanego projektu, ale też zgodnie z przepisami. Najważniejsze z nich są zawarte w ustawie Prawo budowlane.

O przepisach prawa budowlanego powinni pamiętać wszyscy inwestorzy, którzy chcą budować lub przebudować swój dach. Pierwszym krokiem jest wykonanie projektu. Tu od razu warto podkreślić, że zwykły projekt budowlany nie wystarczy – konieczny jest projekt techniczny w zakresie architektury i konstrukcji. Dlaczego sam projekt budowlany nie wystarczy. Bo żaden wykonawca, nawet najlepszy fachowiec na jego podstawie nie da rady wykonać instalacji elektrycznej i sanitarnej, a także prac konstrukcyjnych oraz w zakresie architektury.

Przede wszystkim – dobry projekt

Warto pamiętać, że budowlańcy wykonują zgodnie z założeniami tylko to, co znajdą w projekcie budowlanym. Jeśli jakiejś kwestii tam nie znajdują, problem rozwiązują według własnego uznania. Nie zawsze jest to rozwiązanie skuteczne. Co więcej, w przypadku prac wykonywanych wyłącznie na podstawie projektu budowlanego nie ma sensu zatrudnianie nadzoru budowlanego – bo inżynierowie nie będą w stanie sprawdzić, czy dane prace są zgodne z założeniami – takich założeń po prostu nie ma w projekcie budowlanym.

Błędy są nagminne

Niestety, prawo budowlane jest doskonałe tylko podczas czytania kolejnych zapisów ustawy. W praktyce często się zdarza, że teoretyczne przepisy nie znajdują odzwierciedlenia w praktyce. Eksperci podkreślają, że naprawdę trudno jest znaleźć budynek, który od fundamentów aż po szczyt komina na dachu został wykonany w stu procentach zgodnie ze wszystkimi przepisami. Zawsze są mniejsze lub większe niedociągnięcia, będące efektem kiepskiego projektu, zbyt małych starań ekipy budowlanej, a czasem też niewiedzy inwestora.

Remont i budowa dachu

W prawie budowlanym znajdują się zarówno ogólne zapisy dotyczące wykonania obiektu oraz dachu, jak i bardzo szczegółowe wytyczne dotyczące konkretnych elementów dachowych – ich wielkości, rozmieszczenia czy sposobu montażu.

Pozwolenie na budowę

Najbardziej ogólne przepisy dotyczą oczywiście pozwolenia na budowę lub przebudowę oraz zgłoszenia remontu dachu. Trzeba to zrobić w urzędzie gminy lub starostwie właściwym dla lokalizacji inwestycji. Budowa dachu lub jego poważna przebudowa wymagają uzyskania pozwolenia na budowę. Te przepisy mogą się już wkrótce zmienić – przewidywana jest zmiana przepisów, dzięki czemu budowa domu jednorodzinnego, wraz z dachem, nie będzie wymagała pozwolenia na budowę. Jednak póki co są to jedynie plany.

Kiedy wystarczy zgłoszenie?

W przypadku prac remontowych na dachu wystarczy zgłoszenie. Zgłoszenie remontu, wraz z wszelką dokumentacją projektową i innymi niezbędnymi załącznikami musi wpłynąć do urzędu co najmniej na miesiąc przed planowanym rozpoczęciem prac na budowie. Urzędnicy mają bowiem 30 dni na zgłoszenie ewentualnych uwag (bądź też ich niezgłoszenie). Jeśli po miesiącu żadne pismo z urzędu nie zablokuje naszych zapędów inwestorskich, możemy bez obaw zabrać się do prac dachowych.

Obowiązki inwestora i właściciela

Istotną kwestią w prawie budowlanym jest też zapis, który zobowiązuje inwestora i wykonawcę do zrobienia projektu, a następnie wykonania instalacji usuwającej wodę opadową. W przypadku dachu będzie to indywidualnie zaprojektowany i dopasowany system rynnowy. Jednak doświadczenie pokazuje, że inwestorzy pamiętają o nim nie tyle z obowiązku, ile po prostu ze zdrowego rozsądku – sprawny system rynnowy pomaga w zachowaniu trwałości i szczelności dachu, a jednocześnie chroni elewację budynku przed niszczącym działaniem wody deszczowej i osuwającego się w zimie śniegu.

Sprawne przewody kominowe

Kolejnym zagadnieniem, które znajduje się w prawie budowlanym i nakłada na właściciela lub zarządcę budynku dodatkowe obowiązki, jest dbałość o sprawność przewodów kominowych. Wszystkie przewody kominowe, dymowe i wentylacyjne powinny co najmniej raz w roku być kontrolowane przez specjalistę, który posiada wszystkie niezbędne uprawnienia do prowadzenia tego rodzaju prac. Ten zapis nie ma na celu utrudnienia życia właścicielom budynków – chodzi przede wszystkim o bezpieczeństwo mieszkańców. Nie trzeba chyba wspominać, że niesprawne przewody kominowe mogą w efekcie doprowadzić do nieszczęścia. W tym przypadku przepisy czuwają nad dobrem ludzi.

Gromadzenie dokumentacji technicznej

Jednym z podstawowych przepisów prawa budowlanego jest nałożenie na właściciela budynku obowiązku przechowywania wszelkiej dokumentacji technicznej i projektowej obiektu przez cały czas użytkowania budynku. Jak widać, obowiązki ustawowe nie ustają wraz z zakończeniem prac budowlanych. Co więcej, konieczne jest przechowywanie także dokumentacji wszystkich prac, które są prowadzone podczas użytkowania budynku.

Plan zagospodarowania przestrzennego

Planując budowę dachu warto wziąć pod uwagę nie tylko zapisy prawa budowlanego, ale też informacje i zastrzeżenia, jakie znajdziemy w planie zagospodarowania przestrzennego danego regionu. Można go znaleźć w każdym urzędzie gminy i naprawdę warto zapoznać się z nim. W dokumencie tym znajdziemy sporo szczegółowych wymagań dotyczących budynków, które całkowicie przeczą powiedzeniu: wolnoć Tomku w twoim domku. Wbrew pozorom, własna działka wcale nie oznacza, że możemy na niej postawić praktycznie wszystko, co nam i architektowi się zamarzy.

Kolor dachówek, kształt dachu, lukarny

Bardzo często we planie zagospodarowania przestrzennego możemy znaleźć informacje dotyczące wyglądu dachu, zarówno jego kształtu, jak i kolorystyki. Co do kształtu – wymagania mogą dotyczyć lukarn lub ich braku, a także ilości spadów na dachu. W przypadku kolorystyki może się okazać, że wymarzony zielony czy niebieski dach będzie niemożliwy do zrealizowania – bo obiekty na danym terenie muszą mieć wyłącznie dachy w odcieniach czerwieni.

Rozbieżności trzeba usunąć

Plan zagospodarowania przestrzennego może popsuć szyki wielu inwestorom, jednak niezastosowanie się do jego zapisów może spowodować, że inwestycja zostanie uznana za wykonaną niezgodnie z prawem, a inwestor zostanie wezwany do wykonania przeróbek i usunięcia wszystkich elementów, które nie pasują do planu zagospodarowania.

Użytkowanie zgodne z przepisami

Podczas użytkowania budynku trzeba pamiętać, że na każdy właściciel musi żyć w zgodzie z przepisami. A te nakładają na niego sporo obowiązków. Oprócz regularnego przeglądu przewodów kominowych, konieczny jest regularny przegląd stanu technicznego dachu. Oczywiście, przeprowadzony przez wyspecjalizowaną firmę. Choć mieszkańcy mogą się burzyć, że jest to tylko dodatkowy wydatek, w rzeczywistości przegląd jest konieczny, by mieć pewność, że mieszka się w sprawnym i bezpiecznym budynku.

Profesjonalny przegląd techniczny

Przegląd techniczny dachu za każdym razem powinien wykonywać rzeczoznawca budowlany – oceni on faktyczny stan dachu, a jednocześnie wykryje te usterki czy niedociągnięcia, których właściciele nie mogą zauważyć. Dzięki regularnemu przeglądowi można wykryć np. uszkodzenia więźby dachowej czy miejsca, w których zbiera się wilgoć. Nawet, jeśli usterki są niewielkie, trzeba je koniecznie usunąć. Dzięki takiemu przeglądowi można uniknąć poważniejszych kłopotów z konstrukcją dachu. Być może jest już tak słaba, że do kolejnego przeglądu nie dotrwałaby.

Sprawdzaj częściej niż nakazują przepisy

Przegląd techniczny dachu i całego obiektu należy wykonywać co 5 lat. Wtedy też trzeba zatrudnić profesjonalistę do kompleksowej oceny. Jednak nie oznacza to, że w czasie pomiędzy jednym a drugim przeglądem nie trzeba prowadzić żadnych przeglądów dachu. Choć prawo już do tego nie zobowiązuje, każdy właściciel budynku powinien przynajmniej raz w roku przyjrzeć się dachowi zarówno pod kątem trwałości więźby dachowej, jak i stanu pokrycia. To szczególnie ważne w przypadku starych budynków, w których dach w najbliższej przyszłości kwalifikował się będzie do wymiany.

Przebudowa strychu na poddasze użytkowe

Prawu budowlanemu podlegają nie tylko inwestorzy, którzy stawiają nowy budynek i kładą dach. W zgodzie z przepisami muszą również żyć ci mieszkańcy domów, którzy chcą zmienić funkcjonalność poddasza. Najczęściej dzieje się tak w przypadku, gdy mieszkańcy domu chcą przeobrazić strych w poddasze mieszkalne. Takich prac nie można wykonywać na własną rękę i za każdym razem wymagają one konsultacji z fachowcami.

Remont poddasza może być prowadzony w różnym zakresie – czasem jest to położenie warstwy ociepleniowej i wstawienie okien dachowych, innym razem prace remontowe obejmują także postawienie nowej więźby dachowej czy przebudowanie połaci dachu. Większość tych prac wymaga sporych nakładów czasu i pieniędzy, ale nie tylko – trzeba też uzyskać pozwolenie na budowę, gdyż jest to spora ingerencja w konstrukcję budynku, która sprawia, że stan faktyczny zaczyna mocno różnić się od tego, co możemy znaleźć w już istniejącej dokumentacji technicznej.