Rynny Wavin – kilka słów o niezawodności
Systemy rynnowe mają nie tylko ładnie wyglądać, lecz przede wszystkim chronić budynek przed zalewaniem wodą deszczową. Dobrze dobrany i zamontowany system to gwarancja długotrwałej eksploatacji. Bardzo istotnym parametrem systemów rynnowych jest wysoka efektywność odprowadzania wody deszczowej, nawet podczas bardzo ulewnych opadów. Pozwala to na odwadnianie dachu mniejszą liczbą rur spustowych, co dodatkowo wpływa znacząco na poprawę estetyki budynku. Rynnowe systemy tworzywowe – a właśnie do takich należy system Kanion PVC-U – są odporne na działanie promieni UV, nie występuje w nich zjawisko korozji, nie ma też problemów z powstawaniem rys na powierzchni.
Zmniejszenie szerokości rynny oraz liczby rur spustowych pozwala też na zmniejszenie kosztów orynnowania. Taka idea przyświecała konstruktorom rynny Kanion. Charakteryzuje się ona bardzo głębokim profilem – jednym z najgłębszych na rynku. Dodatkowo profil ten odznacza się wywinięciem wewnętrznym, co zapobiega wychlapywaniu wody na elewacje.
Aby dobrać odpowiedni system rynnowy do powierzchni dachu, należy wziąć pod uwagę następujące czynniki: efektywną powierzchnię dachu, z której ma być odprowadzona woda deszczowa, przepustowość rynny, rozmieszczenie lejów spustowych i ich odległość od narożników. Efektywną powierzchnię dachu (w metrach kwadratowych) można obliczyć za pomocą wzoru:
|
EPD = (B + C/2) x długość dachu w którym: B – odległość w poziomie od narożnika do kalenicy C – wysokość dachu |
Przykładowe maksymalne powierzchnie dachu, które można odwodnić za pomocą jednej rury spustowej dla systemu Kanion PVC-U określa poniższa tabela.
Efektywna powierzchnia dachu [m2]
Rynna 75 mm / Rura 50 mm lej na końcu 36 / lej w środku 72
Rynna 100 mm / Rura 75 mm lej na końcu 66 / lej w środku 132
Rynna 130 mm / Rura 90 mm lej na końcu 123 / lej w środku 246
Rynna 130 mm / Rura 110 mm lej na końcu 140 / lej w środku 280
Rynna 160 mm / Rura 110 mm lej na końcu 189 / lej w środku 378
Narożnik rynny oddalony od wylotu:
- dalej niż 2 m – powierzchnia dachu pomniejszona o 5%
- bliżej niż 2 m – powierzchnia dachu pomniejszona o 10%
* intensywność opadów: 75 mm/h
* spadek rynny: 3‰ (3 mm na 1 mb rynny)
Rozmieszczenie lejów spustowych zależy od powierzchni dachu, która ma być odwadniana jedną rurą spustową – wydajność hydrauliczna systemu jest większa w przypadku, gdy spływ wody następuje z dwóch stron leja. W tym miejscu należy oczywiście pamiętać o zachowaniu właściwych proporcji – szerokość rynny względem wielkości obiektu – i względach estetycznych, nie zawsze bowiem można umieścić rurę na środku elewacji frontowej budynku. Rynny instalujemy z określonym spadkiem w kierunku leja spustowego – zazwyczaj jest to ok. 3 mm na 1 mb rynny. Oczywiście wydajność hydrauliczna systemu wzrasta wraz ze zwiększeniem spadku rynny w kierunku leja, jednak nie możemy zapominać o właściwym usytuowaniu rynny w stosunku do krawędzi dachu – o czym powiemy dokładniej w dalszej części artykułu.
Maksymalny odcinek rynny zakończony lejem spustowym nie powinien przekraczać 12 m. W przypadku małych daszków (wiata, altana) możemy również instalować rynny bez spadku, ale maksymalny odcinek rynny zakończony lejem spustowym nie powinien w takim przypadku przekraczać 9 m. Musimy także uwzględnić znaczący spadek wydajności hydraulicznej układu. Kolejną istotną sprawą jest uwzględnienie miejsc o zwiększonym natężeniu przepływu, takich jak kosze powstałe z połączenia dwóch połaci dachu – woda, spływając z dużą prędkością, trafia prosto do narożnika i aby nie doszło do przelania wody w rynnie, w jego pobliżu należy umieścić lej spustowy. Narożnik budynku jest również idealnym miejscem na „ukrycie” pionu spustowego, który nie rzuca się tak bezpośrednio w oczy jak wówczas, gdy umieścimy go centralnie na płaszczyźnie elewacji. Jeśli chodzi o obiekty przemysłowe, magazynowe itp. – wymagania dotyczące estetyki są nieco inne. Tutaj mamy do czynienia z dużymi powierzchniami dachów, zatem wydajność oraz poprawne funkcjonowanie systemu są podstawowymi priorytetami.
Następnym krokiem jest wybór sposobu montażu rynny do konstrukcji dachu oraz rury do ściany budynku, a później określenie liczby poszczególnych elementów niezbędnych do zmontowania pełnego systemu na budynku.
Montaż uchwytów rynnowych różni się w zależności od konstrukcji dachu i rodzaju zastosowanych uchwytów. Uchwyty proste mocujemy bezpośrednio do krokwi lub deski okapowej, uchwyty doczołowe – do deski czołowej. W tym drugim przypadku do ustawienia właściwego spadku w kierunku leja używa się najczęściej sznurka rozpiętego między pierwszym a ostatnim uchwytem. W przypadku uchwytów stalowych prostych należy wyznaczyć miejsca gięcia kolejnych uchwytów, pamiętając jednocześnie o tym, aby przednia część uchwytu była niżej od jego tylnej części o ok. 10 mm. Rozstaw uchwytów rynny determinuje kilka czynników: sztywność profilu, rodzaj materiału pokryciowego, panujące warunki klimatyczne i wreszcie konstrukcja okapu. System Kanion PVC-U posiada specjalne wywinięcie profilu rynny, co zapewnia dopasowanie do kształtu uchwytu i gwarantuje stabilność połączeń. Dodatkowo wywinięcie zewnętrzne rynny usztywnia profil, zapobiega powstawaniu odkształceń w trakcie eksploatacji i podwyższa walory estetyczne systemu. Zaleca się montaż uchwytów w odstępach max. 70 cm, natomiast w rejonach, w których występują obfite opady śniegu, odległość tę zaleca się zmniejszyć do 50 cm. Należy również pamiętać o instalacji płotków odpowiedniej wysokości w stosunku do połaci dachu: nie powinny one wystawać poza płaszczyznę, która stanowi przedłużenie dachu; mają wychodzić poza zakończenie połaci dachowej mniej więcej połową swojej szerokości – w taki sposób, aby spływająca woda zawsze trafiała do rynny (rys. 1).
W zależności od konstrukcji okapu do wykonania pozostaje pas nad- i podrynnowy, który najczęściej montowany jest bezpośrednio na budowie przez dekarzy. Może również pojawić się konieczność zabezpieczenia konstrukcji dachu przed przedostawaniem się do jego wnętrza „nieproszonych gości”, czyli np. małych ptaków lub gryzoni. W tym celu instalujemy tzw. „wróblówkę” – pas w kształcie grzebienia, który uszczelni czoło konstrukcji dachu, zapewniając przy tym jego prawidłową wentylację.
Po zamontowaniu uchwytów umieszczamy na nich rynnę. Jej profil należy ciąć pod kątem prostym, np. piłą do metalu o drobnych zębach. Wszelkie wióry i pozostałości po cięciu należy usunąć. Poszczególne elementy łączy się ze sobą na wcisk; kształtki rynnowe wyposażone są w uszczelki, które zapewniają szczelność w trakcie kompensacji wydłużeń termicznych przez cały okres eksploatacji systemu Kanion PVC-U. Kompensację na rynnie zapewnia odpowiedni montaż – między łączonymi odcinkami rynny pozostawiamy w złączkach odstęp wyznaczony przez zamieszczone znaczniki. Złączki rynny Kanion PVC-U wyposażone są dodatkowo we wkładki gwarantujące sztywność połączenia i eliminujące zakłócenia przepływu oraz gromadzenie zanieczyszczeń, co ma miejsce w złączkach bez wkładek. W ten sposób konserwację systemu ogranicza się do absolutnego minimum – dzięki poprawieniu hydrauliki przepływu system rynnowy praktycznie sam się oczyszcza, zapewniona jest także absolutna szczelność.
Jedyne elementy, które są klejone, to denka zewnętrzne, stanowiące zakończenie profilu rynnowego. Takie rozwiązanie zapewnia trwałość połączenia, eliminując ryzyko wypchnięcia denka przez np. zalegający śnieg. Prostota elementów oraz jednoznaczność ich przeznaczenia gwarantują nieskomplikowany i szybki montaż.
Po zamontowaniu systemu rynnowego pozostaje nam instalacja pionów spustowych. Lej spustowy możemy połączyć bezpośrednio z rurą za pomocą złączki rury. Najczęściej jednak do wykonania pozostaje odsadzka. Jeżeli odległość w poziomie pomiędzy króćcem leja a rurą nie przekracza 10 cm, odsadzkę można wykonać za pomocą kolana jednokielichowego, zakładanego na króciec leja i kolana dwukielichowego, które montujemy na bosy koniec kolana jednokielichowego – podwójnym kołnierzem ku dołowi. Dzięki występowaniu w ofercie kolan jedno- i dwukielichowych nie ma konieczności dodatkowego stosowania złączki rury, co również poprawia estetykę systemu i zmniejsza liczbę wykorzystywanych elementów. Takie rozwiązanie świadczy o dopasowaniu rynny Kanion PVC-U do potrzeb klienta i jego oczekiwań. Gdy odległość między krawędzią okapu a ścianą budynku przekracza 10 cm, odsadzkę należy wykonać za pomocą dwóch kolan dwukielichowych połączonych odcinkiem rury dociętym do właściwej długości. W kołnierzu kolana dwukielichowego pozostawiamy ok. 10 mm luzu, ze względu na rozszerzalność termiczną rur. Bezpośrednio pod kolanem montujemy obejmę rury. Łączenie rur odbywa się za pomocą złączek, w których – podobnie jak w przypadku kolan dwukielichowych – w podwójnym kołnierzu (skierowanym zawsze ku dołowi) pozostawiamy ok. 10 mm luzu, a pod złączką montujemy obejmę. Maksymalny rozstaw obejm mocujących rury spustowe nie powinien przekraczać 2 m. Mając do czynienia ze ścianą murowaną, do montażu obejmy stosujemy wkręty dwugwintowe o długości dobranej odpowiednio do grubości zastosowanego materiału izolacyjnego. W przypadku ścian drewnianych lub metalowych (altany, hale produkcyjne lub magazynowe) wykorzystujemy łapkę stalową.
Ostatnią czynnością do wykonania jest zapewnienie odpowiedniego odprowadzenia wody deszczowej odbieranej przez system rynnowy. Zadecydować powinniśmy o tym już na etapie określania wszystkich niezbędnych elementów, kompletowanych do montażu. Najprostszym rozwiązaniem jest odprowadzenie wody deszczowej na przylegający teren – za pomocą kolana jednokielichowego, które może być przycięte tak, aby wylot był równoległy do rury i tworzył kolano‑wylewkę. Kolano montujemy na rurze spustowej ok. 20 cm nad ziemią; można je przykleić do rury, tak aby podczas ulewnych deszczy wypływająca z dużą prędkością woda nie wypychała kolana z rury. Popularnym rozwiązaniem jest włączenie pionu spustowego do instalacji odzyskiwania wody deszczowej lub do układów retencyjno-rozsączających. W takim przypadku należy pamiętać o zamontowaniu na pionach czyszczaków z kratką – zatrzymają się na niej bowiem liście i większe zanieczyszczenia, które mogłyby przedostać się do studzienki osadnikowej lub do zbiornika. Pamiętajmy też o zamontowaniu uchwytu pod czyszczakiem. Istnieje również możliwość bezpośredniego połączenia systemu rynnowego z siecią kanalizacyjną.
Bardzo estetycznym rozwiązaniem jest zastosowanie uniwersalnego osadnika rynnowego. Pozwala on połączyć rynnę spustową z systemem do odprowadzania wody deszczowej. Umożliwia też rewizję systemu, a także zatrzymanie większych zanieczyszczeń, takich jak liście, trawy itp.
Funkcję filtra zgrubnego oczyszczania spełniają również takie elementy jak siatka do rynny lub koszyczek do leja spustowego. Siatka układana wewnątrz profilu rynnowego uniemożliwia wpadanie do jego wnętrza liści i może być polecana do użycia w obiektach usytuowanych pośród gęstego drzewostanu. Drobnym, ale istotnym szczegółem jest zagięcie końcówek siatki do wewnątrz profilu rynnowego na końcach odcinków, tak aby pod siatkę nie dostawali się wspomniani wcześniej „nieproszeni goście” – ptaki i małe gryzonie, które mogą również zakładać w takich miejscach swoje gniazda.
Tak dobrze zamontowany i dobrany system to gwarancja długotrwałej eksploatacji. Rynnowy system tworzywowy KANION PVC-U jest odporny na działanie promieni UV, nie występuje w nim zjawisko korozji, nie ma też problemów z powstawaniem rys na powierzchni. Zyskujemy zatem niezawodny, estetyczny i łatwy w montażu oraz eksploatacji system.
KLIKNIJ I ZOBACZ FILM
